Merhaba,

Havacılık hisselerinin 2016 yılında zayıf finansal sonuçlar açıklamasının en önemli nedenleri hem FX giderlerindeki artış nedeniyle kur farkı zararı yazmaları, hem de yurtdışı jeopolitik unsurlar ve terör saldırılarının hava ve yolcu trafiğini olumsuz yönde etkilemesidir. Bu bağlamda gerek havayolları şirketlerinde, hem de yer hizmetlerinde önemli bir operasyonel gelir kaybı da söz konusudur. Söz konusu şirketler hem opeasyon, hem de finansman tarafından darbe almışlardır. Son dönemde Rusya’nın charter uçuşlarına yeniden izin vermesi ile beraber hava ve yolcu trafiğinde kayıpların bir kısmının telafi olabilecek olmasıyla beraber, terör riskleri ve darbe girişimi sonrasında yabancı turistte oluşabilecek endişe faktörü, aynı zamanda turizm sezonunun sonuna yaklaşılması iyileşmeyi sınırlayacaktır.

Açıkçası 2016 yılını havacılık hisseleri kötü finansal tablolarla tamamlayacaklar gibi görünüyor. Açıkçası güvenlik endişeleri hava yolcusu sayısında baskılayıcı bir unsur olmaya devam edecektir. Bu da havacılık ve yer hizmetleri şirketleri açısından finansal performans riskinin devam etmesine neden oluyor. Halka açık iki havayolları şirketi açısından da doluluk oranları sıkıntı yaratabilir. Bu nedenden dolayı operasyonel gelirlerde önemli bir düzelme olmasını 2016 yılının kalan kısmında beklemiyoruz. 2017 yılında ise, bir önceki yılın baz etkisiyle finansallarda dengelenme olmasını bekleyebiliriz. Diğer bir unsur maliyetlerdir. 2016 yılı, havacılık hisselerinin düşük yakıt maliyetlerinin avantajından yararlanacakları son yıl olacak. Düşük petrol fiyatlarının olumlu etkilerinin bitmesiyle beraber, maliyetler tarafında yüzdesel artış görebiliriz, ki bir diğer maliyet unsuru havalimanlarındaki yoğunluktan dolayı olan rötarlardır. Havalimanlarındaki yoğunluk da 2017 yılından sonra 3. Havalimanı’nın devreye girmesiyle rahatlayacaktır.

Rusya’nın bu yıl charter uçuşlarına yasak getirmesi turist girişlerini, dolayısıyla da yolcu trafiğini olumsuz yönde etkilemiştir. Bu durumdan havayolları şirketlerinin yanı sıra yer hizmetleri de olumsuz yönde etkilenmiştir. Özellikle havayolları şirketlerinin doluluk oranlarında sıkıntılar yaşanması, yer hizmetlerini de dolaylı yönden etkilemektedir. Sonuçta havayolları açısından da, havalimanının kendisi açısından da, yer hizmetleri açısından da asıl önemli belirleyici unsur yolcu ve hava trafiğidir. Bu yılki trafik verileri iç açıcı değil. Rusya’nın da charter uçuşlarını yeniden serbest bırakmasının etkisi sınırlı olacaktır. Bu yıl oluşan kaybın aşağı yukarı yüzde 15-20 gibi bir kısmı telafi edilebilir. Tabii bu yasak daha önce kalksaydı daha iyi olurdu. Bu yılı tamamen kurtarmaya yetmeyecektir, ancak önümüzdeki yıl eğer ek bir jeopolitik unsur devreye girmezse turizmde yaşanacak toparlanmayla beraber asıl etkilerini görebiliriz.