Merhaba,
Şirketlerin yabancı para ile yaptığı işlemler, işlemin yapıldığı günkü efektif kurdan TL'ye çevrilerek muhasebeleştirilir. Tabii kur seviyeleri değişken olduğundan şirketlerin oluşan kur farklarına çok dikkat etmesi gerekir. Kur farkı gelirleri veya giderleri, finansman gelir/giderleri kaleminde gösterilir. Örnek vermek gerekirse; gelirlerinin çoğu TL, giderlerinin çoğu USD olan bir şirket USD'nin TL karşısında değer kazanması nedeniyle kur farkı zararı elde eder. Diğer bir ifadeyle kambiyo zararı yazmış olur. Aynı şirket USD/TL kurunun düşmesi durumundan ise kambiyo geliri elde edecektir. Günümüzdeki döviz kurlarındaki değişimler şirketin karlılığı üzerinde önemli etkide bulunabilmektedir. Kambiyo zararı yazan bir şirket operasyonel karını artırmışken, finansman giderlerindeki artış nedeniyle net karını aynı şekilde artıramayabilir. Bu da bilanço değerine negatif bir etki yapacaktır ve o şirketin hisselerinin prim yapması zorlaşacaktır.
Eskiden kurda yukarıya doğru hareketlenme şirketleri korkuturdu. Çünkü kurlar artınca, dövizle borçlanan şirketlerin borçları artıyor, bilançoları bozuluyor. Faaliyet karı etse bile finansman gideri yüzünden kar edemiyor. İthalat fiyatları arttığı için de, şirketler bu fiyat artışlarını fiyatlarına yansıtmak zorunda kalıyorlardı ve tüketici enflasyonu artıyordu. Bu durum halen reel sektör için bir risk. Ancak artık türev finansal enstrumanları kullanarak “hedging” dediğimiz koruma pozisyonları almak biraz daha yaygınlaştığı için kurdaki yükselişten çok kurların oynaklığı, yani öngörülemezliği daha öncelikli bir endişe halini aldı. Her halde, kurda yükseliş de oynaklık da şirket finansallarını olumsuz yönde etkiliyor.
Konsolide ve konsolide olmayan finansal tabloların farkına gelince; konsolide finansal tablolar birbiriyle sermaye bakımından ilişkisi olan firmaların aynı döneme ait bilanço kalemlerinin birleştirilmesi ile düzenlenir. Yani aynı merkezden idare edilen ana kontrol gücü olan şirket ve bağlı ortaklıkların veya iştiraklerin birarada değerlendirilmesiyle elde edilen finansal tablodur. Burda ana ölçüt, bağlı ortaklık ve iştiraklerin kontrolünün ana ortaklıkta olması esastır. Kısaca ana ortaklık, bağlı ortaklık ve iştiraklerin karlarının, zararlarının, aktiflerinin, pasiflerinin birarada gösterilmesidir. Konsolide olmayan veya diğer bir deyişle solo finansal tablolarda ise bu yoktur, o şirketin bağlı ortaklıklar ve iştirakler dahil edilmeden finansalları gösterilir.