TL bu geri dönüşe imza atarken borsa da şaha kalktı ve sekiz aydır hapsolduğu 75.000 – 78.000 bandının dışına sıçrayarak % 6 primle 81.500 puana yükseldi.
Bugün Pusulada borsada güneşli günler ne kadar süre devam edebilir, TL yara sarmayı sürdürebilir mi sorularına yanıt arayacak tasarruf sahipleri adına strateji alternatiflerini masaya yatıracağım.
DOLAR DÜŞÜYOR
Dolar geçen hafta dünyada ortalama % 1 değer kaybetti. Türkiye’de hafta içinde 3,94’ü test etmiş olması tamamen TL’nin rekor değer kaybından kaynaklanıyor. Aynı nedenle altın ve euro dünyada % 1-2 değer artışına sahne olurken ülkemizde yeni zirvelere tırmandılar.
Önceki hafta yüksek Aralık enflasyonunu takiben yurtiçinde öne çıkan TCMB faizi ne yapmalı gündemi yerini Merkez Bankası’nın örtülü faiz artırımına bırakınca hava değişti ve TL kayıpların bir bölümünü geri aldı.
Yoksa sene başından beri dolar dünyada paraşütlü bir geri çekilmeye imza atıyor. 3 Ocak’ta 103.8 seviyesini test eden dolar endeksi geçen haftayı 101.2’de tamamladı.
TÜRK LİRASI NE KADAR YÜKSELEBİLİR ?
Bu soruya yanıt aramak için önce Türk Lirası ne kadar değer kaybetti hesaplamak gerekiyor. USDTRL yanıltıcı olabilir. Dolar dünyada yükselirken Türkiye’de de yükselmesi tersi olduğunda ülkemizde de gerilemesi olması gerekendir.
TL ‘nin gerçek değer kaybını dolar dışı para birimlerine karşı performansına bakarak hesaplayabiliriz
2013 - 2015 döneminde gelişmiş & gelişen ülke paraları arasında ciddi bir ayrışma vardı. Ancak 2016 yılında bu demode oldu. Artık dolar değer kazanıyorsa gelişmiş & gelişen tüm ülkelerde benzer oranlarda prim kaydediyor. Tersi halde de tamamında düşüyor.
Bu nedenle dünyada genel kabul gören dolar endeksinde USD karşısında hesaplamaya konu edilen EUR,JPY,CHF,CAD,SEK,GBP sepetini referans alabilir ve Türk Lirasının değer kaybını hesaplamak için bu para grubuna karşı performansına bakabiliriz.
Dolar endeksindeki ağırlıkları ile bu para grubuna karşı Türk Lirası 2016 yılının ilk dokuz ayında yatay bir seyre sahne oldu. Ancak 20 Ekim’den bugüne TL sert değer kaybına uğradı.
Yukarıdaki grafikte görebileceğiniz üzere Ocak 2016 – Ekim 2016 perdesinde TL / DXY ‘yi oluşturan para birimleri endeksi 32 civarında seyrederken son 3 ayda yaşanan kırılma ile bu endeks 27.2 seviyesine geriledi.
Başka bir deyişle Türk Lirası üç ayda bu para birimlerine karşı ortalama % 15 değer kaybetti. ( Hafta içinde bu oran % 20’yi de buldu )
Buradan hareket ile önümüzdeki aylarda TL % 15 değer kazanır ve dolar dünyada yatay kalırsa USDTRL 3,20’ye geriler diyemeyiz.
Elbette bu iyimser senaryo da seçeneklerden biri ama baz senaryo almak gerçekçi olmaz. Türk Lirasında bu kırılma & değer kaybı yok yere gerçekleşmedi.
Türkiye ekonomisinin uğradığı tahribat, tırmanan terör, kronikleşen güven kaybı, siyasi belirsizlik ve sosyal gerilim bardağın boş tarafındaki yerini koruyor.
Ancak bu kırılmanın önemli bir nedeni olduğunu düşündüğüm Avrupa ile kasım sonunda zirveye tırmanan gerilim yerini bir denge arayışına bıraktı. Süreç gümrük birliğinin güncellenmesi ve asgari bir müşterekte uzlaşılması yönünde ilerliyor.
Ortadoğu’da beliren barış umudu da son derece önemli. Hem terör bu yataktan besleniyor hem de bölgede sağlanabilecek bir barış inşaat sektöründe yığılma yaşayan Türkiye’ye yeni bir şantiye alanı kazandırma potansiyeli taşıyor.
TL adına belirleyici olacak önemli diğer bir başlık da ABD ile ilişkiler. Önceki haftalarda paylaştığım üzere ben bu cephede de sorunların aşılması veya yumuşatılması ihtimalini daha yüksek buluyor, son haftalarda filizlenen ipuçlarının da bu senaryoyu desteklediğini düşünüyorum.
Bu nedenle Türk Lirasının farklı bir gündem veya tartışma öne çıkmadıkça önümüzdeki hafta- aylarda yaralarının en azından bir bölümünü sarma şansı olduğu görüşündeyim.
BORSA İSTANBUL
Geçen hafta BIST’de tarihi bir sıkışmanın sonuna yaklaştığımız görüşünde olduğumu 2017 içinde endeksin sırası ile 82.000, 85.000 ve 88.000 seviyelerini test edebileceğini ülke olarak hasret kaldığımız iyi haber serisi ile karşılaşılması durumunda ise BIST’in 93.000 puanı dahi rotaya alabileceğini düşündüğümü paylaşmıştım. Bu görüş geçerliliğini koruyor.
Kuşkusuz bir haftada % 6 değerlenen borsa geçen haftalar ile karşılaştırıldığında eş iskontoda değil. Potansiyel risk görece artarken yukarı yönlü marjın görece azaldığı da bir gerçek. Başka bir deyişle borsa artık 72.000 – 76.000 bandındaki çekicilikte değil.
Öte yandan bizler için dört yıldır 70.000 – 90.000 arası gezen borsa dalgalanma bandının orta noktasına ulaşmış görünse de alış ve satışları ile BIST’e yön veren yabancılar adına endeks halen geride kalan 12 yılın en düşüğüne yakın. Çünkü onlar borsamıza dolar bazında bakıyorlar.
Bu dört yıllık perdede BIST 50.000 dolardan 20.000 dolara geriledi ve geçen haftaki prim ile ancak 21.900 dolara yükselebildi.
Kaldı ki sıkça yazdığım üzere TL bazında 2013 yılının 93.000 puanının şirket öz-sermayelerinin artışı ile 2017 yılı için karşılığı 130.000 puana denk geliyor. Bu nedenle “ne yapalım hisse senetlerini tutalım mı” diyen tasarruf sahiplerini şu aşamada sığınaklara yönlendirmeyi rasyonel bulmuyorum.
O halde hedef mi büyütüyoruz ? Bana sorarsanız hayır. Halen Kasım sonunda hakaret & suçlama içeren yorum yağmuruna maruz kaldığım noktadayım.
http://bigpara.hurriyet.com.tr/bigpara-uzmanlari/eral-karayazici/gunesli-gunler-yaklasiyor_ID985842/
Geride kalan altı haftada dolar 3,50’den 3,72’ye yükselerek % 6 prim yaparken BIST 72.500 puandan 81.500 puana yükselerek % 12’lik bir ralliyle güneşi gölgede nöbet tutanlara dahi yeterine hissettirdi.
Bu bakıma “ borsa daha yükselir mi biz de alalım mı ? ” sorularına koşun ne diyorsunuz demek veya önceki haftalardakine benzer iyimserlikte ifadeleri yinelemek mümkün değil.
Peki eldeki hisseleri ne zaman satalım ? Bu soruya yanıt ararken seviyeden ziyade takvime konsantre olunabileceği ve muhtemel referandum arifesi veya sonrasına ( Nisan 2017 ) kadar bankacılık sektörüne ağırlık vererek hisse senedi yatırımlarının korunabileceği görüşündeyim.
Sakıncalarını daha baskın bulduğum için stop loss içeren stratejilere yer vermediğimi eski okurlar bilir. Buna rağmen “ lokal faktörler nedeniyle bir emniyet butonu gereksiniyorum ” diyenler adına BIST Banka endeksinde 129.000 puan altında haftalık kapanış pekala bir stop loss adresi olarak kullanılabilir.
PUSULA DEĞİŞMEYECEK
Pusula var olan akıma alkış tutulan borsa 81.500 puana ulaştığında 80.500 aşağı kırılmazsa 82.300 test edilebilir tadında esnek ifadelerin yer aldığı kaçak dövüşen bir yazı serisi değildir. Nettir. Yanılma riskini göze alır. Fayda sağlamayı hedefler. Objektiviteden taviz vermez.
Özellikle aşırılaşma bölgelerinde duygusal travma ile tasarruf sahiplerinin hisse senetlerini kaptırmalarına engel olmayı bir sorumluluk & ilke edinen, göz önündeki ağacı anlatmak yerine ormanı öngörmeye çalışan bir strateji yazısıdır.
Yükseleni parlatmak yerine yükselecek olanı önceden belirlemeyi & paylaşmayı amaçlar.
Türkiye’nin öngörülmesi çok güç şoklara & faktör değişikliklerine sahne olduğu son iki yılda bunu gerçekleştirmek takdir edersiniz ki hiç kolay değil.
Okurlardan gelen yorumları bir şans & bir zenginlik olarak görür, geri bildirimlerden fayda sağlamaya çalışırım.
Ancak son iki aydır bazı yorumların eleştiri çizgisini aşarak hakaret, suçlama hatta saldırı boyutuna tırmandığını görüyorum. Kuşkusuz bunlar toplumsal gerilimin bir sonucu. Bazı okurların deşarj olma ihtiyacının bir yansıması olsa da kabul edilebilir değil.
Katılmadığı görüşleri eleştirmek yerine hakaret etmeyi yeğleyenler Pusulayı çizgisinden uzaklaştıramaz. Bu strateji yazısı eğrisi & doğrusu ile 16 senedir neyse o şekilde yoluna devam edecektir.
PARANIN YOLU - Günlük Değerlendirmeler
Hafta içi her gün saat 08:45’de Kanal B‘de ve Paranın Yolu adlı video haber serisi ile bigpara.hurriyet.com.tr ‘da piyasaları değerlendiriyor, genel stratejiye yönelik görüşlerimi pazar günleri 23:30’da yine BIGPARA ‘da yayınlanan köşe yazım Pusula ile okurlara aktarıyor, haber akışına bağlı anlık tespitlerimi twitter adresimde ( @eralkarayazici ) paylaşıyorum.
Pusula yayınlandığında haberdar olmak ve ücretsiz olarak tüm posta pusula gönderilerine yayınlandığı anda ulaşmak için abone olabilirsiniz. http://pusulaninotesi.com/posta-pusula/